Cholesterol: meer dan een vet probleem

Cholesterol: meer dan een vet probleem

Cholesterol is in de klassieke geneeskunde al jaren de kop van jut. Wie zijn bloed laat testen en "te hoge cholesterol" te horen krijgt, denkt al snel aan hartproblemen en strenge eetvoorwaarden. Maar wat als die angst wat overtrokken is? De orthomoleculaire visie bekijkt cholesterol niet als de vijand, maar als een signaal – een soort interne boodschapper die iets wil vertellen over je gezondheid. Hoog tijd om het cholesterolverhaal opnieuw te kaderen. Want misschien ligt de sleutel tot een gezonder leven net in wat we vandaag nog te snel afwijzen.

Wat is cholesterol eigenlijk?

Cholesterol is geen stof die je lichaam willoos binnenkomt via een stevig ontbijt. Ongeveer 75% wordt gewoon zelf geproduceerd – door je lever, elke dag opnieuw. Het is een bouwstof voor celwanden, hormonen, en zelfs vitamine D. Een tekort? Dat zou pas problematisch zijn. In de klassieke geneeskunde wordt een verhoogde waarde vaak gezien als een teken dat er iets fout loopt – een systeem dat ontspoort. Maar de vraag is of die conclusie altijd terecht is. Misschien is die stijging geen fout, maar een goedbedoelde aanpassing aan wat er elders in het lichaam gebeurt.

De klassieke kijk: meten is (ver)oordelen

De medische standaard is vrij simpel: veel LDL ("slecht" cholesterol) = risico op hart- en vaatziekten. Maar zo'n oordeel houdt geen rekening met het waarom van die stijging. Soms is erfelijkheid de oorzaak. Bij familiaire hypercholesterolemie bijvoorbeeld, kan je genetisch minder goed LDL afbreken. Dan is je cholesterol hoog, ook al leef je gezond. De cijfers zeggen iets, maar lang niet alles. Ook bij chronische ontstekingen – bijvoorbeeld door buikvet, insulineresistentie of darmproblemen – verhoogt cholesterol, niet als oorzaak, maar als reactie. Het lichaam gebruikt het als reparatiestof. De redenering die we klassiek rond cholesterol maken loopt mank. Het is zoiets als zeggen dat een brandweerwagen brand veroorzaakt door uit te rijden.

Orthomoleculaire visie: cholesterol als signaal

In de orthomoleculaire geneeskunde kijkt men dus minder naar 'onderdrukken' en meer naar 'begrijpen'. Cholesterol is geen vijand, maar een boodschapper. Als het verhoogt, is dat vaak omdat het lichaam iets probeert op te lossen: een ontsteking, een beschadiging, een tekort. Cholesterol helpt bijvoorbeeld bij het herstellen van cellen na oxidatieve stress – dat is schade door te veel vrije radicalen. In die context is een stijging dus geen probleem op zich, maar een natuurlijke reactie. De vraag wordt dan niet "hoe verlagen we het?", maar "waarom heeft het lichaam dit nodig?"

Cholesterol, cortisol en stress: veel verwarring, weinig nuance

Een veelgehoorde uitspraak is: "stress maakt cortisol aan, en dat is ongezond." Maar dat klopt niet helemaal. Cortisol wordt vaak verkeerd begrepen. Het is een hormoon dat je lichaam aanmaakt bij stress, met als doel om tijdelijk beter te functioneren onder druk. Kortdurend is dat nuttig. Maar bij chronische stress blijft het lichaam cortisol aanmaken, en dat heeft gevolgen voor je cholesterol. Want cholesterol is de grondstof voor cortisol (Ben je nog mee?). Hoe meer cortisol het lichaam vraagt van je bijnieren, hoe meer cholesterol er nodig is om aan die vraag te voldoen. Uiteindelijk raakt die productie uit balans. De bijnier kan overbelast raken, met vermoeidheid, hormonale verstoringen en verhoogde cholesterolwaarden als gevolg. In dit scenario stijgt cholesterol niet om je schade toe te brengen, maar om juist te proberen om je te helpen herstellen.

Darmen en een gezonde huishouding

Minder bekend maar minstens zo belangrijk: je darmen spelen een rol in hoe je lichaam cholesterol aanmaakt. Als je darmflora uit balans is (dysbiose), kunnen endotoxinen in je bloed terechtkomen. Die veroorzaken laaggradige ontstekingen, waarop het lichaam weer reageert… met extra cholesterol. Daarnaast zijn bepaalde voedingsstoffen essentieel voor een gezonde cholesterolhuishouding. Tekorten aan B-vitamines, zink, magnesium of omega 3 kunnen het evenwicht verstoren. En als er te weinig antioxidanten zijn (zoals vitamine E, selenium of glutathion), kan LDL-cholesterol oxideren – en dat is precies wat de bloedvatwand beschadigt. Niet cholesterol zelf, maar geoxideerd cholesterol is het probleem.

We kunnen besluiten: cholesterol vraagt nuance, geen paniek

Cholesterol is niet zomaar een boosdoener, maar een stof met een functie. Het lichaam zet het strategisch in voor herstel, bescherming en hormonale aanmaak. Wie alleen de cijfers bekijkt, mist de boodschap. Een orthomoleculaire aanpak helpt dieper te kijken: Waar is het lichaam mee bezig? Wat heeft het nodig om weer in balans te komen? Hier kan een food nutritionist een grote rol spelen. Die kijkt mee naar je voeding, stressbelasting, tekorten en darmgezondheid. Niet om symptomen te onderdrukken, maar om oorzaken aan te pakken.

Kan ik je helpen?

Een verhoogde cholesterolwaarde is geen eindstation. Het is een uitnodiging tot verdieping. Want je lichaam werkt niet tegen je – het werkt voor je. De kunst is om te begrijpen waaróm het doet wat het doet. En om daar gepast op in te spelen. Wil je ontdekken wat jouw cholesterol je vertelt? Als food nutritionist en orthomoleculair expert kunnen we jouw situatie in detail bekijken.